Co autor powinien wiedzieć o redakcji i korekcie?

Wpis blogowy o redakcji i korekcie

Droga książki do rąk czytelników nie kończy się wraz z postawieniem w niej ostatniej kropki. Nie kończy się też w momencie, gdy swój rękopis wręczymy przyjacielowi czy nawet beta-czytelnikowi.

Pierwszą wielką wyprawą każdej książki jest ta, podczas której spotyka redaktora i korektora. Dla wielu początkujących autorów ten podział ze względu na nazewnictwo jest bardzo często niezrozumiały. Zarówno korektor, jak i redaktor pracują przecież z tekstem od strony jego warstwy językowej. Poprawiają przecinki, jakieś przypadkowe błędy, może jeszcze sformatują ów tekst, by ładnie wyglądał w Wordzie.

Nie jest to jednak takie proste 😊

Największe domy wydawnicze skupiają wokół jednej tylko publikacji jednego lub dwóch redaktorów i nawet trzech korektorów. Publikowane tam książki stawiają wysoko poprzeczkę pod względem treści książki. Autorzy, których książki trafiają do takich wydawnictw, mają pewność, że ich rękopisy będą opracowywane, redagowane i czyszczone z najdrobniejszych błędów tak długo, aż będą bezbłędnie przygotowane do druku.

W bieżącym świecie nie jest to luksus zarezerwowany jedynie dla dużych wydawców. Każdy self-publisher a nawet mały dom wydawniczy ma teraz dostęp do profesjonalistów, którzy opracują tekst od strony językowej, merytorycznej, stylistycznej, zajmą się opracowaniem graficznym, składem, wysokiej jakości drukiem czy też marketingiem i dystrybucją.

Każdy self-publisher może zapewnić swojej książce dopracowaną jakość.

Współpraca z redaktorem możliwa jest w każdym momencie. Dlatego nawet jeśli jesteś jeszcze w trakcie pisania swojej książki lub e-booka, nic nie stoi na przeszkodzie, byś poszukał dobrego redaktora i korektora.

Niektórzy autorzy pracują z redaktorem podczas pisania swojej książki. Inni czekają, aż będą mogli wysłać do redakcji pełną wersję swojego dzieła. Niezależnie od tego, jak dobrze czujesz się z napisanymi przez siebie słowami, korekta i redakcja powinny być jednymi z najważniejszych kroków, jakie zawrzesz w swoim planie wydawniczym.

Nawet doświadczeni pisarze odnoszą korzyści z profesjonalnej redakcji swoich książek.

W tym artykule wyjaśnimy Ci rolę redaktora i korektorów w procesie wydawniczym. W oparciu o tę wiedzę możesz z wyprzedzeniem zaplanować swoją współpracę z poszczególnymi specjalistami. Na niektórych z nich przyjdzie Ci czekać kilka tygodni, a nawet miesięcy.

Redaktor

Redaktor może już na wczesnym etapie pomóc w powstawaniu Twojej książki. Wskaże ewentualne błędy, które mogą na decydować o jej sukcesie lub porażce. Struktura, chronologia wydarzeń, styl, dialogi, konstrukcja bohaterów, narracja mają kluczowe znaczenie dla jej ostatecznego odbioru. Czy będzie spójna, płynna, czytelna i dopasowana do grupy docelowej wybranego gatunku literackiego. W literaturze faktu wyjaśni i uporządkuje zawarte w książce informacje. Oceni, czy zamysł Twojej książki jest przejrzysty. Czy pasuje do rynku i stylu/gatunku publikacji, na jakim Ci zależy.

Na co redaktor może zwrócić uwagę:

  • Czy zachowujesz właściwą dla Twojej opowieści chronologię, by czytelnicy mogli gładko płynąć przez historię?
  • Czy przejścia między akapitami i rozdziałami będą zrozumiałe dla czytelnika?
  • Czy są fragmenty lub rozdziały, które się powtarzają? A może warto któryś fragment usunąć lub przeredagować?
  • Czy w poradnikach lub materiałach dydaktycznych załączasz storytelling? Ludzie najlepiej zapamiętują i uczą się poprzez analogie i opowieści.
  • Czy ilustracje, grafiki, przypisy, tabele są właściwie uporządkowane i dobrze wpływają na treść?
  • Czy są jakieś inne elementy, które można dodać, aby książka była bardziej atrakcyjna?
  • Czy niektóre zdania, akapity lub rozdziały są za długie? Długość zdań można zmieniać, aby czytelnicy nie czuli znużenia.
  • Czy konsekwentnie prowadzisz narrację? Piszesz w pierwszej czy trzeciej osobie? W czasie teraźniejszym czy przeszłym? Czy język Twojej książki jest odpowiedni dla Twoich odbiorców? Twój czytelnik spędzi z Twoją książką kilka godzin albo i dni, zadbaj o to, by się nie zraził.
  • Czy dołączyłeś spis treści? Zadbaj o tytuły swoich rozdziałów.
  • Czy tytuł i podtytuł dają czytelnikowi obraz tego, co oferuje Twoja książka?
  • Błędy ortograficzne, gramatyczne, stylistyczne, merytoryczne, składniowe, interpunkcyjne, dobór słów, podział wierszy, podział akapitów, zastosowanie kursywy, cudzysłowów, pogrubienia itp.

Korektor językowy

Korektor sprawdzi Twoją książkę po wprowadzonych przez redaktora i zatwierdzonych przez Ciebie poprawkach. Sprawdzi literówki, błędy ortograficzne, gramatyczne i interpunkcyjne. W razie potrzeby może sprawdzić fakty pod względem technicznym oraz faktów historycznych lub wydarzeń.

Jak przygotować tekst to redakcji i korekty językowej?

Wyślij swoją książkę w programie Word. Większość redaktorów i korektorów korzysta z niego, by wprowadzać i śledzić zmiany w tekście. To naprawdę wspaniały program do nawiązywania dialogu między autorem a specjalistą od warstwy językowej tekstu. Zdefiniuj style i  akapity (spokojnie, jeżeli nie wiesz, jak to się robi, redaktor zrobi to za Ciebie, jednak na pewno ułatwi to jego pracę).

Redaktor i korektor rozliczają tekst na podstawie ilości jego znaków ze spacjami.

Dlaczego w ten sposób? Ponieważ spacja to też znak, który trzeba przeczytać i w razie potrzeby – wstawić go lub usunąć.

Wyobraź sobie tak napisane zdanie:

Całkiem sporo tutaj nadprogramowych i brakujących spacji, prawda?

Korektor techniczny

Korektor techniczny pracuje z książką po jej składzie. Sprawdza błędy składu (sieroty, wdowy, szewce, bękarty i inne), literówki czy interpunkcję. To ostatnia para oczu, która dba o bezbłędne wydanie Twojej książki.

Zanim zatrudnisz redaktora i korektora

Porozmawiaj z przyszłym opiekunem językowym i merytorycznym Twojej książki. Zapytaj, czy zna gatunek, w którym piszesz. Szczególnie ważne jest to w redakcji książek i bajek dla dzieci. Jasno określ, jakie usługi otrzymasz i w jaki sposób będą one świadczone.

Redaktorzy i korektorzy zazwyczaj oferują przed rozpoczęciem współpracy wykonanie darmowej próbki tekstu. To najlepszy moment, by ocenić, jak dany specjalista pracuje i jak przebiega z nim kontakt.

Ważne jest, aby redaktor był w stanie odpowiadać na e-maile w ustalony przez obie strony czasie. Jeśli zwleka z odpowiedzią na e-maile – to nie jest dobry znak. Bycie zajętym lub nieodbieranie korespondencji w czasie wolnym jest normalne, jednak brak komunikacji przez dłuższy czas nie jest akceptowalny w przypadku jakichkolwiek relacji zawodowych.

Zdajemy sobie sprawę, że proces wydawniczy wiąże się z zagospodarowaniem odpowiedniego budżetu. Nierzadko samowydawcy próbują samodzielnie redagować swój tekst lub zatrudniają korektorów, którzy proponują bardzo niskie stawki za swoją pracę. Nie zawsze jest to dobra droga. Profesjonalny redaktor i korektor mają za sobą doświadczenie, lata szkoleń, studiów czy kursów. Długie godziny praktyki i relacji z autorami. Wiedzą, jak pomóc Twojej książce w jej podróży do czytelnika. Tak, by czytelnik chciał się nią dzielić i do niej wrócić.

Książka w self-publishingu w niczym nie odbiega od książek z topowego wydawnictwa.

Może mieć równie wysoką, jeśli nie wyższą jakość.